AFYONKARAHİSAR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

Afyon ili sahip olduğu jeolojik yapı gereği çeşitli maden yatakları oluşumu için uygun bir ortam sunmaktadır. Bu nedenle hem maden rezervleri,hem de maden çeşitliliği bakımından oldukça zengin bir ilimizdir. Genel Müdürlüğümüzün il ve yakın çevresinde yaptığı
çalışmalar sonucunda çok sayıda endüstriyel hammadde, metalikmaden yatağı ve zuhurları ile jeotermalkaynaklar ortaya çıkarılmıştır.

Metalik madenler bakımından ildeki en önemli madenler antimuan, demir, manganez cevherleşmeleridir. Antimuan cevherleşmeleri
genellikle İscehisar, İhsaniye ve Bayat ilçelerinde gözlenmekte olup, Bayat-Cevizli’deki % 32.49 Sb tenörlü antimuan yatağı geçmiş
yıllarda işletilmiştir. Bunun dışında ildeki demir cevherleşmelerine Bayat, Çay, Bolvadin, Sandıklı, Şuhut ve İhsaniye ilçelerinde rastlanmaktadır. Bayat ve Çay ilçelerindeki toplam demir rezervi 666.000 ton olarak belirlenmiş olup,tenörü % 50.40 Fe2O3’tür. Merkez ilçe, Çay, Sincanlı, Sandıklı, Emirdağ,İhsaniye ve Bolvadinilçelerinde manganez cevherleşmeleri mevcut olup, bunlardan en önemlisi Çay ilçesindeki mangan sahasıdır. Buradaki toplam rezerv 50.000 tondur.Uranyum ise Merkez ilçesinde tespit edilmiştir,ancak zuhurların tenörü çok düşüktür.

Genel Müdürlüğümüzün il dahilinde enerji hammaddelerine yönelik yaptığı çalışmalar sonucunda kömür ve jeotermal sahaları ortaya çıkarılmıştır. 1965-2008 yılları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda Sincanlı ilçesinin Güneyköy-Karacaören yöresinde ekonomik kömür sahası ile yersel önem taşıyabilecek linyit oluşumları tespit edilmiştir. Sincanlı-Karacaören- Güneyköy sahasında alt ısıl değeri orijinal kömürde ortalama 2820 Kcal/kg olan 3.870.000 ton muhtemel rezerv belirlenmiştir. 2008 yılında Afyon-Dinar bölgesinde kömür aramalarına yönelik olarak başlamış olan sondajlı arama çalışmaları devam etmektedir.İl sınırları içerisinde jeotermal alanların belirlenmesine yönelik yapılan çalışmalarla Ömer- Gecek-Kızık-Uyuz, Gazlıgöl, Heybeli-Çay-Çobanlar ve Sandıklı jeotermal alanları ortaya çıkarılmıştır. Ömer-Gecek-Kızık-Uyuz alanında sıcaklıkları  46-71 
ºC arasında değişen kaynaklar tespit edilmiş ve bölgede gerçekleştirilen 24 adet sondaj
çalışmaları sonucunda da, Ömer-Gecek sahasında 49.5-99 ºC sıcaklık ve 656 lt/sn debiye sahip akışkan görünür
hale getirilmiş ve 175.75 MWt termal güce sahip jeotermal enerji
elde edilmiştir. Ömer-Gecek sıcak su kaynağı
termal tesisler ve şehrin ısıtılmasında kullanılmaktadır. Gazlıgöl alanındaki sıcaklıkları 38-58 ºC arasında değişen
kaynaklar, kuyular açıldıktan sonra kurumuştur. Ancak alanda 39 adet kuyu açılmış ve 42-80 ºC sıcaklık ve 34 lt/sn debiye sahip akışkan
görünür hale getirilmiştir. Sandıklı alanında da
sıcaklığı 45-

70  ºC  arasında
 değişen
 kaynaklar
 belirlenmiştir.  Sondajlı  çalışmalar
 sonucunda  da  Sandıklı- Hamamçay vadisinde 69-70.5 ºC sıcaklık,
98 lt/sn debili akışkan tespit edilmiştir.

ANTİMUAN (Sb)

Bayat-Cevizli Sahası

Tenör              :% 32.49 Sb

Rezerv            :Geçmiş yıllarda işletilmiştir.

DEMİR (Fe)

Çay (Sultandede Tepe, Çayderesi,
Tavasarı Tepe) Fe Zuhurları

Tenör              :% 50-56 Fe2O3

Rezerv            :467.000 ton görünür + muhtemel (Sultandede
zuhuru).

Bolvadin-Özburun Sahası

Tenör              :% 50 Fe2O3

Rezerv            :200.000 görünür+muhtemel rezerv.

DİYATOMİT (Diy)

Sincanlı-Sinanpaşa, Tınaz Tepe Sahası

Kalite               :İyi.

Rezerv             :133.668 ton görünür, 376.830 ton muhtemel, 813.000
ton mümkün rezerv vardır.Filtrasyona uygundur.

GRAFİT (Grf)

Afyon-Işcehisar-Kezban Sahası

Tenör              :% 18.40 C

Rezerv            :2.750 ton görünür+muhtemel
rezerv.

KALSİT (Cc)

Il merkezi civarı

Tenör              :% 94-98.00 CaCO3

Rezerv            :Zuhur olduğundan rezerve yönelik
çalışma yapılmamıştır.

KAOLEN (Kao)

Sincanli-Taşoluk Sahası

Tenör              :% 20 Al2O3

Rezerv            :306.000 ton görünür rezerv. Taşoluk
kaolenleri doğal olarak ve zenginleştirilerek

(yüksek demir
içerikleri nedeniyle)  seramik 
reçetelerinde ve kağıtta 
kullanılabilir.

KİREÇTAŞI (Kçt)

Çay-Pazarağaç Köyü

Tenör              :% 94 CaCO3 , % 2.25 MgO

Rezerv            :21.884.375 ton muhtemel rezerv.

KUM-ÇAKIL (Kçm)

Dazkırı-Dombaydere Sahası

Kalite               :
Elenerek sıvada kullanılmaktadır. Rezerv   :9.000 m3 muhtemel rezerv. Dazkırı-Kızılköyü Sahası

Kalite               :Orta

Rezerv            :8.000.000 m3 muhtemel rezerv. İnşaat malzemesi olarak kullanılmaktadır.

Dazkırı-Başmakçı Sahası

Kalite               :Orta

Rezerv            :40.000 m3 muhtemel rezerv. (Karayollarında
stabilize malzeme)

KUVARSİT (Qz)

Şuhut-Taşoluk Sahası

Tenör              :% 95.75 SiO2, % 1.5 Fe2O3, % 2-9 Al2O3, % 0.1’den az TiO2

Rezerv            :9.031.250 ton görünür, 15.937.500 ton muhtemel
rezervi olan sahada dört adet kuvarsit yatağı mevcuttur.

MANGANEZ (Mn)

Emirdağ, Merkez (Bayramgazi),
Bolvadin, Çay ve İhsaniye 
Sahaları

Tenör              :% 9-25 Mn

Rezerv            :51.000 ton toplam rezerv.

MERMER (Mr)

Iscehisar Sahası

Kalite               :Afyon Beyazı, beyaz renkli, ince sarı damarlı
olup, sertliği 3, yoğunluğu
2.75 g/cm3

ve porozitesi 
% 0.2’dir. Rezerv       :2.500.000 m3 mümkün rezerv. Iscehisar Sahası

Kalite                         :Afyon Kaplan Postu,
açık gri ve grinin değişik tonlarında, boğumlu, breşik
desen yapıları gösterir. Sertliği 4, yoğunluğu
2.73 g/cm3 ve porozitesi %0.2’dir.

Rezerv            :3.600.000 m3  mümkün rezerv.

TUĞLA-KİREMİT (TğKi)

Çay ve İhsaniye ilçeleri civarı

Kalite               :İyi.

Rezerv            :6-7 milyon ton jeolojik  rezerv.

URANYUM (U)

Merkez-Gazlıgöl ve Karaveli Zuhurları

Tenör              :Düşük.

Rezerv            :Zuhur olduğundan rezerve yönelik çalışma yapılmamıştır.